2017/11/16

Nola deklinatu Moodle, Google, Office...

IKTetan dabilen jendeak sarritan idatzi eta ahoskatzen ditu izenburuko hitz horien berezitasuna da bokalez bukatzen diren izen propioak direla baina ahoskatzean kontsonantez bukatzen dira: mudel, gugel, ofis..

Hori dela eta banuen duda nola idatzi behar ziren (ahoskatzea natural ateratzen da) eta Irene Fernandez IVAPeko teknikariak lagundu dit 2017ko urriko Administrazioa Euskaraz aldizkarian idatzitako artikulu baten bidez.

"...jatorrizko ahoskerako azken fonema ez datorrenean bat amaierako
grafemarekin (letrarekin), zalantza sor dakiguke: zer hartu behar dugu kontuan
deklinabide-atzizkia eransteko orduan, ahoskera ala idazkera? Nola deklinatu
behar ditugu Shakespeare [xekspir], Google [gugel] edo Calais [kale] hitzak? h, y edo w letraz amaitutako hitzen deklinabidea h, y edo w letraz amaitzen diren hitzen deklinabidea berezia da, euskaraz ez baitago letra horiekin amaitzen den hitzik.
Zein irizpide jarraitu behar dugu orduan horrelako hitzak deklinatzeko?


Ahozkoan, ahoskera jatorra zein den jakinez gero, huraxe hartu behar da oinarritzat jakiteko bokalez edo kontsonantez amaitutako hitza den, eta horren arabera ezarri behar zaio dagokion deklinabide atzizkia. h letraz amaitzen diren erdal hitzen kasuan, hatxe horren aurreko letra izango da kontuan hartuko duguna: bokala bada, bokalez amaitutako euskal hitzen modura deklinatuko dugu hitza, eta kontsonantea bada, kontsonantez amaitutako euskal hitzen modura.
•     [xekspirren, xekspirrek]
•     [gugelen, gugelek]
•     [kaleren, kalek]


Idatzizkoan, letra da oinarria, eta deklinatzeko orduan letra hartu behar da kontuan. Horrek duen abantaila da ez dela beharrezkoa jakitea nola ahoskatzen den hitza. Hitzaren azken letra kontsonantea edo bokala den kontuan harturik, euskal hitza balitz bezala deklinatuko dugu.


•     Shakespeareren/Shakespeare-ren; Shakespearek/Shakespeare-k
•     Calaisen/Calais-en; Calaisek/Calais-ek
•     Googleren/Google-ren; Googlek/Google-k
•     xah xaha/xah-a, xahak/xah-ak, xahen/xah-en, xahei/xah-ei...


Erdal hitzaren eta deklinabide-atzizkiaren artean marratxoa jartzea aukerakoa da."
Horren arabera, oker ez banago,

NORK: Moodlek edo Moodle-k baina ez Moodle-ek  / Googlek edo Google-k / Officek edo Office-k
NON: Moodlen, Moodle-n  / Googlen, Google-n / Officen, Office-n
NOREN:Moodleren, Moodle-ren / Googleren, Google-ren / Officeren, Office-ren

NONGO: Moodleko, Moodle-ko / Googleko, Google-ko / Officeko, Office-ko

...


iruzkinik ez:

Argitaratu iruzkina